“میراثی جاودان در دل زاگرس: شکوه کوه یافته و سفیدکوه”

کوه یافته و سفیدکوه از مهم‌ترین رشته‌کوه‌های استان لرستان هستند که در زاگرس مرکزی واقع شده‌اند. این دو کوه نه‌تنها از نظر جغرافیایی و طبیعی بلکه از نظر تاریخی، فرهنگی و اکولوژیکی نیز اهمیت بالایی دارند.

کوه یافته در جنوب غربی خرم‌آباد قرار گرفته و بخشی از زاگرس است که ارتفاع آن به حدود ۲,۸۰۵ متر می‌رسد. این کوه به‌ واسطه‌ی کشف غار یافته، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های انسان در ایران، اهمیت زیادی دارد. غار یافته با قدمتی بیش از ۴۰ هزار سال به دوران پارینه‌سنگی می‌رسد و به‌عنوان یکی از مراکز تحقیقات باستان‌شناسی در منطقه شناخته می‌شود.

دامنه‌های کوه یافته دارای پوشش گیاهی متنوعی از جمله جنگل‌های بلوط و گیاهان دارویی است. این کوه همچنین زیستگاه گونه‌های متعددی از پرندگان و حیوانات وحشی مانند بز کوهی و پلنگ ایرانی است. مسیرهای کوهنوردی و طبیعت‌گردی کوه یافته هر ساله گردشگران و کوهنوردان زیادی را به خود جذب می‌کند.

سفیدکوه یکی از بلندترین و زیباترین کوه‌های لرستان است که در جنوب شرقی خرم‌آباد واقع شده است. این کوه با ارتفاعی بیش از ۳,۵۰۰ متر، بخشی از منطقه‌ی حفاظت‌شده‌ای به همین نام است که از سال ۱۳۵۵ تحت حفاظت قرار گرفته است. سفیدکوه به‌دلیل تنوع زیستی و وجود گونه‌های نادر مانند پلنگ، گوزن زرد، و کبک دری، از اهمیت بالایی در حفاظت از محیط‌زیست برخوردار است. پوشش گیاهی آن شامل جنگل‌های بلوط، بنه، و زالزالک است که به‌طور چشمگیری تنوع زیستی منطقه را افزایش داده‌اند.

در سفیدکوه چشمه‌ها و رودخانه‌های متعددی وجود دارند که منابع آب منطقه را تأمین می‌کنند. رودخانه‌های این کوه به‌خصوص در فصل بهار منظره‌ای خیره‌کننده از آبشارها و جویبارهای خروشان ایجاد می‌کنند. سفیدکوه همچنین به‌عنوان یکی از مناطق گردشگری محبوب شناخته می‌شود و مورد توجه طبیعت‌گردان، کوهنوردان و عکاسان قرار دارد.

این دو کوه علاوه بر طبیعت زیبا، نقش مهمی در زندگی مردمان محلی دارند. دامنه‌های آن‌ها برای کشاورزی و دامداری استفاده می‌شود و جنگل‌های بلوط منبعی حیاتی برای تأمین سوخت و خوراک دام هستند. همچنین، وجود این کوه‌ها در افسانه‌ها و اشعار مردم لرستان جایگاه ویژه‌ای دارند و بخشی از هویت فرهنگی این منطقه محسوب می‌شوند.

با وجود این زیبایی‌ها و ارزش‌ها، کوه یافته و سفیدکوه با چالش‌هایی مانند قطع غیرمجاز درختان، شکار بی‌رویه، و تغییرات اقلیمی مواجه هستند. این مسائل باعث کاهش تنوع زیستی و فرسایش خاک در منطقه شده‌اند. اقداماتی نظیر حفاظت از محیط‌زیست، جلوگیری از شکار غیرمجاز، و آگاه‌سازی مردم می‌تواند در حفظ این میراث طبیعی مؤثر باشد.

کوه یافته و سفیدکوه، با زیبایی‌های طبیعی، تاریخ کهن، و ارزش‌های زیست‌محیطی خود، گنجینه‌ای ارزشمند برای لرستان و ایران به شمار می‌روند. حفظ این مناطق نه‌تنها برای بقای حیات‌وحش بلکه برای نسل‌های آینده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

“یافته و سفیدکوه: نگین‌های جاودان زاگرس”

گردآورنده و نویسنده : بهنیا رجب زاده